Warzywnictwo gruntowe

Przedmiot Warzywnictwo gruntowe realizowany jest w formie wykładów i ćwiczeń, w tym także praktycznych. Tematyka zajęć obejmuje zakres wiedzy dotyczący poznania przedmiotu jako kierunku produkcji rolnej, jej znaczenia dla gospodarki kraju i produkcji żywności oraz strukturę krajowej produkcji warzyw gruntowych, kierunki jej rozwoju i trendy rynkowe. Przedstawia też wpływ czynników środowiska na rozwój roślin oraz ich znaczenie dla uprawy warzyw gruntowych. Omawia także nowoczesne technologie uprawy warzyw gruntowych i stosowane środki produkcji (nowe narzędzia i techniki) oraz trendy i kierunki rozwoju, znaczenie jakości plonu i certyfikacji w produkcji i obrocie warzywami, a także znaczenie technik stosowanych w produkcji dla środowiska przyrodniczego i rozwoju obszarów wiejskich.

1.Wymagania wstępne i dodatkowe

Posiadanie wiedzy z zakresu przedmiotów ogólnych: chemii nieorganicznej i organicznej, botaniki, fizjologii roślin, gleboznawstwa, mikrobiologii oraz zawodowych: propedeutyki produkcji roślinnej, agrometeorologii, uprawy roli i nawożenia roślin, podstaw genetyki i hodowli roślin.

2. Treści kształcenia

Warzywnictwo gruntowe - zakres realizowanej tematyki (50 h).

Wykłady (13 h) : stan produkcji warzyw, tendencje i kierunki rozwoju w kraju, UE oraz skali światowej oraz typy produkcji warzyw i ich aspekty ekonomiczne. Systematyka botaniczna gatunków warzyw, ich pokrewieństwo, znaczenie czynników środowiska i ich oddziaływanie na rozwój roślin, plonowanie i jakość plonów oraz możliwość ich kontroli. Rejonizacja upraw, przyrodnicze podstawy zmianowania i płodozmianu oraz ich stosowanie w uprawie warzyw, wymagania pokarmowe i nawożenie roślin warzywnych. Stosowany materiał rozmnożeniowy i produkcja rozsady, przygotowanie pola, sposoby i terminy siewu i sadzenia, zabiegi pielęgnacyjne i nawadnianie upraw, a także przyspieszanie uprawy warzyw, dojrzewanie i zbiór, terminy i techniki zbioru, obróbki pozbiorczej, przygotowanie do obrotu, normy jakościowe warzyw stosowane w obrocie.

Szczegółowa uprawa (45 gatunków)-dla każdego gatunku: przynależność do rodzin botanicznych i grup użytkowych, pochodzenie, opis botaniczny, części użytkowe, wartość biologiczna i użytkowa, znaczenie gatunku. Technologie uprawy poszczególnych gatunków: wymagania klimatyczno-glebowe,

stanowisko w zmianowaniu i nawożenie, terminy i metody uprawy, zabiegi pielęgnacyjne, zbiór i przygotowanie do obrotu. Omawiane główne gatunki w ramach grup użytkowych: cebulowych, kapustnych, korzeniowych, rzepowatych, psiankowatych, dyniowatych, strączkowych, liściowych, wieloletnich i różnych.

Ćwiczenia (37 h):Wartość odżywcza i biologiczna gatunków warzyw, znaczenie w żywieniu, krajowe spożycie, jego struktura i tendencje, kierunki użytkowania i zagospodarowania produkcji. Materiał siewny i rozmnożeniowy poznanie i charakterystyka nasion poszczególnych gatunków, jakość nasion, wymagania termiczne, identyfikacja materiału siewnego, ocena zdolności kiełkowania- ćw. praktyczne. Produkcja rozsady, stosowane podłoża i pojemniki. Cechy morfologiczne siewek poszczególnych gatunków, dobór technik produkcji i terminów uprawy. Obliczenia zapotrzebowania materiałów do produkcji rozsady, powierzchni pod osłonami i w gruncie oraz nasion do siewów bezpośrednich w polu - ćwiczenia praktyczne. Planowanie uprawy- następstwo roślin i miejsce w płodozmianie. Konstrukcja płodozmianów i ich weryfikacja, bilans materii organicznej w glebie. Potrzeby pokarmowe i nawozowe warzyw, wykorzystanie analizy gleby i opracowanie programu nawożenia-ćwiczenia praktyczne. Zabiegi pielęgnacyjne, odchwaszczanie i nawadnianie, zabiegi specyficzne, przyspieszanie plonowania, stosowane środki i metody. Typy uprawne i odmiany poszczególnych gatunków, wczesność, odporność na choroby i warunki uprawy oraz warunki środowiskowe, przydatność do różnych kierunków użytkowania i terminów uprawy.

3. Metody dydaktyczne i pomoce naukowe

Wykłady i ćwiczenia z użyciem prezentacji multimedialnych.

Ćwiczenia:

- identyfikacja materiału siewnego warzyw - przedstawienie próbek materiału

siewnego omawianych gatunków warzyw (zajęcia kontaktowe - próbki

realne; zajęcia zdalne -fotografie)

- ocena jakości materiału siewnego - ćwiczenia laboratoryjne (próby nasion i

sprzęt laboratoryjny), zajęcia kontaktowe - wykonanie testu i ocena przez

studentów; zajęcia zdalne - ocena na podstawie dokumentacji fotograficznej

- prezentacja próbek nasion poddanych zabiegom fizyko-chemicznym,

zwiększającym odporność na choroby i szkodniki oraz ułatwiającym

precyzyjny siew -zajęcia kontaktowe (dostępne realne próbki), zajęcia zdalne

fotografie próbek nasion

- pokaz różnych typów pojemników stosowanych w produkcji rozsady (zajęcia

kontaktowe - próbki demonstracyjne różnych rodzajów doniczek i palet

rozsadowych; zajęcia zdalne - pokaz multimedialny

- pokaz różnych rodzajów folii i włóknin stosowanych w przyspieszonej

uprawie warzyw (zajęcia kontaktowe -próbki demonstracyjne, zajęcia zdalne

- pokaz multimedialny)

Literatura podstawowa przedmiotu:

- Knaflewski M.(praca zbiorowa): Ogólna uprawa warzyw. PWRiL, Poznań 2007

- Kołota E., Orłowski M., Biesiada A., Warzywnictwo UWP Wrocław , 2007

- Kołota E., Biesiada A., Adamczewska-Sowińska K., Krężel J.: Systematyka,

biologia i cechy odmianowe roślin warzywnych. Wydawnictwo UWP Wrocław,

2008

- Kunicki A., Sękara A., Kalisz A., Skrypt do ćwiczeń z warzywnictwa ogólnego

dla studentów Akademii Rolniczych. Kraków 2006

- Wierzbicka B., Martyniak-Przybyszewska B.: Biologia i odmianoznawstwo

roślin warzywnych, Wyd.UWM Olsztyn 2007

- Breś W., Golcz A., Komosa A., Kozik E., Tyksiński W.: Nawożenie Roślin

Ogrodniczych. Wyd. AR Poznań 2003

Literatura uzupełniająca przedmiotu:

- Sady A.: Nawożenie warzyw polowych. Plantpress, Kraków 2005

- Kaniszewski S.: Nawadnianie Warzyw polowych, Plantpress, Kraków 2005

- Lista odmian roślin warzywnych wpisanych do Krajowego Rejestru w Polsce.

COBORU Słupia Wielka, 2020

- https://www.kowr.gov.pl/uploads/rynek-warzyw-w polsce-215.pdf

- https://cdr.gov.pl/images/wydawnictwa/210/210-UPRAWA-WARZYW-METODAMI-EKOLOGICZNYMI-NA-ROZNYCH-TYPACH-SCIOLEK.pdf

WIEDZA

Student posiada teoretyczną wiedzę i praktyczną znajomość:

- podstaw warzywnictwa jako dziedziny wiedzy i kierunku produkcji rolnej oraz

znaczenia tej produkcji dla gospodarki kraju i bezpieczeństwa żywnościowego

- struktury krajowej produkcji warzyw gruntowych, kierunków jej rozwoju i

trendów rynkowych

- wiedzę nt. oddziaływania czynników środowiskowych na rozwój roślin i ich

znaczenia dla stosowanych technologii uprawy warzyw gruntowych

- nowoczesnych technologii uprawy warzyw gruntowych i stosowanych

środków produkcji (nowe narzędzia i techniki) w produkcji i obrocie

warzywami.

- znaczenia technik stosowanych w produkcji warzyw dla środowiska

przyrodniczego i rozwoju obszarów wiejskich.

UMIEJĘTNOŚCI

Student posiada umiejętność:

- planowania i dostosowania produkcji do określonych warunków środowiska,

tendencji i możliwości rynkowych oraz jest zorientowany na unowocześnianie

produkcji warzyw w kierunku rozwoju technologii przyjaznych człowiekowi i

środowisku.

- planowania gospodarki płodozmianowej i programu nawożenia wg. wyników

analizy gleby i wymagań gatunków, doboru metod uprawy, środków i

terminów produkcji, właściwego wykonania zabiegów uprawowych,

gwarantujących wysokiej jakości plon i ochronę środowiska w towarowej i

amatorskiej uprawie warzyw.

KOMPETENCJE SPOŁECZNE

- student jest gotów do organizacji i prowadzenia produkcji warzyw z należytą

dbałością o jakość plonu i jego wartość żywieniową, przy równoczesnej

dbałości o ochronę środowiska i bezpieczeństwo osób zatrudnionych w

procesie produkcji oraz mieszkających na terenach rolniczych

- wykazuje umiejętność pracy w grupie oraz kierowania zespołem ludzi

realizujących określone zadania w produkcji warzyw oraz potrafi rozstrzygać

problemy związane ze społecznym odbiorem chemizacji i utechnicznienia

produkcji warzyw.

- ma świadomość potrzeby uzupełniania wiedzy i samokształcenia w zakresie

stosowania i wykorzystania najnowszych osiągnięć dotyczących produkcji

warzywniczej.

- posiada znajomość uwarunkowań ekonomiczno-prawnych dotyczących

prowadzenia produkcji warzyw i współpracy w ramach grup producenckich.

WIEDZA

- zaliczenie wykładów-egzamin pisemny lub ustny (po zaliczeniu ćwiczeń),

prowadzony na Uczelni (zajęcia kontaktowe) lub w formie arkuszy z

pytaniami, wysyłanych na adres studenta w przypadku zajęć zdalnych.

- zaliczenie ćwiczeń - wykonanie 2-ch sprawdzianów pisemnych (1. z części

ogólnej, 2. z części szczegółowej uprawy), realizowanych w sposób podany

dla zaliczenia wykładów oraz ocena zadań indywidualnych dla każdego

studenta

UMIEJĘTNOŚCI

Ocena wykonanych zadań indywidualnych i zespołowych:

- określenie gatunku warzyw na podstawie wyglądu próby materiału siewnego

nasion-zajęcia kontaktowe lub zdjęcia materiału siewnego- nauczanie

zdalne;

- ocena jakości materiału siewnego warzyw - ocena zdolności i energii

kiełkowania nasion różnych gatunków warzyw (wykonanie testu przez

studenta - zajęcia kontaktowe, lub na podstawie przesłanych zdjęć -

nauczanie zdalne)

- planowanie w produkcji warzyw: obliczenie ilości potrzebnych materiałów do

produkcji rozsady, układanie płodozmianu, nawożenie z zastosowaniem

analizy chemicznej gleby i obliczenie potrzebnej ilości nawozów i ustalenia

terminów ich stosowania dla podanego gatunku warzyw i wyniku analizy

gleby (dane do wykonania zadań podawane są dla każdego studenta

bezpośrednio na zajęciach kontaktowych lub wysyłane na adres internetowy

studenta - zajęcia zdalne).

KOMPETENCJE SPOŁECZNE

- Ocenie podlega aktywność studenta na zajęciach (też terminowość

wykonania przydzielonych zadań oraz sposób ich opracowania.

Sposób obliczania oceny końcowej

Ocena arkusza egzaminacyjnego (wykłady) i sprawdzianów (ćwiczenia):

- prawidłowe, pełne odpowiedzi na pytania:

90% i >- bardzo dobry (5); 80% i >- dobry plus (4,5); 70% i>- dobry (4,0); 60% i>- dostateczny plus(3,5); 55% i>- dostateczny (3,0); <55% - niedostateczny (2)

Ćwiczenia - uwzględnione oceny za otrzymane opracowania zadań. W ocenie uwzględnia się prawidłowość wyniku, sposób opracowania i termin przysłania. Przy realizacji zadań w wyznaczonym terminie, w przypadku błędów w obliczeniach, możliwa jest poprawa zadania. Zaliczenie ćwiczeń- średnia ocena z wykonanych sprawdzianów i zadań.