Genetyka

(1)Wymagania wstępne i dodatkowe

Biologia z zakresu szkoły średniej. Podstawy biochemii.

(2)Treści kształcenia

Wykłady:

1. Pojęcie genu, dominacja i recesywność, allele, homo i heterozygoty.

2. Typy dziedziczenia: proste, allele wielokrotne (układ grupowy krwi ABO), dziedziczenie wielogenowe jako najpowszechniejsze źródło zmienności ciągłej.

3. Dziedziczność jako efekt analizy wariancji genotypowej.

4. Genetyka molekularna: istota i struktura genu (DNA), kod genetyczny i jego cechy, synteza białek i jej etapy: rola m-RNA i t-RNA, translacja i transkrypcja.

5. Błędy replikacji, transkrypcji i translacji jako źródło mutacji genowych.

6. Choroby dziedziczne: przyczyny, objawy i możliwości ich niwelowania

7. Krzyżówki genetyczne w różnych kombinacjach, stosunki rozszczepień w różnych współzależnościach .

8. Czynniki środowiskowe a genotyp – epigenetyka.

9. Problemy inżynierii genetycznej - klonowanie w aspekcie naukowo – etycznym; problemy w transplantologii

Ćwiczenia:

1. Utrwalanie i wykorzystanie wiadomości zdobytych na wykładach w rozwiązywaniu problemów genetycznych (zadania, krzyżówki)

2. Podstawowe techniki stosowane w badaniach genetycznych i immunologicznych

3. Izolacja DNA

(3)Metody dydaktyczne i pomoce naukowe

Wykłady- ilustrowane multimedialnie prezentacje interaktywne

Ćwiczenia- omawianie zagadnień poruszanych na wykładach, dyskusja, rozwiązywanie zadań genetycznych, krzyżówek

Laboratoria – izolacja DNA z komórek nabłonka, oznaczanie grup krwi

Podstawowa:

Genetyka ogólna i molekularna, Wacław Gajewski, PWN, Warszawa 2009

Genetyka molekularna, red. P. Węgleński, PWN, Warszawa 2017

Krótkie wykłady Biologia molekularna, P. Turner i wsp., PWN, Warszawa 2019

Uzupełniająca:

Biochemia Harpera, red. R. Murray, PZWL 2008

Biologia molekularna w medycynie, pod redakcją Jerzego Bala, PWN, Warszawa 2008

WIEDZA

(„Student zna i rozumie...”)

1 uwarunkowania genetyczne grup krwi człowieka oraz konfliktu serologicznego w układzie Rh; A.W9.

2 problematykę chorób uwarunkowanych genetycznie A.W10.

3 budowę chromosomów i molekularne podłoże mutagenezy A.W11.

4 zasady dziedziczenia różnej liczby cech, dziedziczenia cech ilościowych, niezależnego dziedziczenia cech i dziedziczenia pozajądrowej informacji genetycznej A.W12.

UMIEJĘTNOŚCI

(„Student potrafi…”)

1 szacować ryzyko ujawnienia się danej choroby w oparciu o zasady dziedziczenia i wpływ czynników środowiskowych A.U3.

2 szacować ryzyko ujawnienia się danej choroby w oparciu o zasady dziedziczenia i wpływ czynników środowiskowych A.U4.

3 współuczestniczyć w doborze metod diagnostycznych w poszczególnych stanach klinicznych z wykorzystaniem wiedzy z zakresu biochemii i biofizyki A.U5.

KOMPETENCJE SPOŁECZNE

(„Student jest gotów do…”)

1 dostrzegania i rozpoznawania własnych ograniczeń w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych oraz dokonywania samooceny deficytów i potrzeb edukacyjnych. K4

2 ponoszenia odpowiedzialności za wykonywane czynności zawodowe K6

Zaliczenie ćwiczeń związane jest z uzyskaniem pozytywnej oceny z kolokwium

zaliczeniowego, aktywności na zajęciach m. in. w rozwiązywaniu problemów genetycznych.

Samokształcenie – zaliczenie bez oceny - Warunkiem zaliczenia jest rozwiązywanie problemów genetycznych (np. prawdopodobieństwa wystąpienia cech) w formie pisemnej dotyczących różnych form dziedziczenia (I i II prawo Mendla; epistazy; allele wielokrotne, cech sprzężone z płcią).

Zaliczenie przedmiotu – Egzamin – pisemny z pytaniami otwartymi, półotwartymi i zamkniętymi.