Farmakologia, farmakoterapia żywieniowa i interakcje leków z żywnością

Student powinien posiadać wiedzę z zakresu biologii, fizjologii człowieka oraz biochemii.

Przedmiot obejmuje wiedzę o środkach leczniczych - pochodzeniu, działaniu, efektach niepożądanych oraz interakcjach z innymi lekami oraz żywnością.

Treści kształcenia obejmują wykłady i ćwiczenia z farmakologii ogólnej oraz farmakologii szczegółowej: leków stosowanych w chorobach układu pokarmowego i zaburzeniach przemiany materii, leków przeciwbólowych, przeciwalergicznych, w chorobach krwi i układu krążenia, w zakażeniach, leków stosowanych w chorobach psychicznych i neurodegeneracyjnych.

Student posiądzie wiedzę o mechanizmach działania leków, ich nazwach i zastosowaniu; działaniach niepożądanych i interakcjach. Pozna niebezpieczeństwo możliwych interakcji leków (z innymi lekami i pożywieniem) w różnych procesach chorobowych; posiądzie wiedzę pozwalającą na modyfikację diety w celu uniknięcia niekorzystnych interakcji, a wykorzystania interakcji korzystnych.

(1) Wymagania wstępne i dodatkowe:

Student powinien posiadać wiedzę z zakresu biologii, fizjologii człowieka oraz biochemii.

(2) Zakres tematów:

WYKŁADY:

I. Farmakologia ogólna:

Podstawowe pojęcia w farmakologii. Lek, trucizna. Dawka, miejsce podania, drogi podawania leków a efekty działania. Farmakokinetyka, mechanizmy działania leków: receptory, enzymy. Działania niepożądane, toksyczność leków, indeks terapeutyczny. Lekozależność. Farmakogenetyka.

II. Układ wegetatywny, fizjologia, zaburzenia.

III. Interakcje leków – definicja, rodzaje, implikacje kliniczne.

IV. Farmakologia szczegółowa:

1. Choroby układu pokarmowego i zaburzenia przemiany materii:

- choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy

- choroby tarczycy

- zaburzenia czynności przewodu pokarmowego i funkcji wydzielniczych wątroby

- zakażenia przewodu pokarmowego

- otyłość

- cukrzyca.

2. Farmakologia leków przeciwbólowych, przeciwgorączkowych i przeciwzapalnych.

3. Farmakologia i farmakoterapia chorób alergicznych.

4. Farmakologia chorób krwi i układu krążenia.

5. Farmakoterapia zakażeń bakteryjnych, grzybiczych i wirusowych oraz pasożytniczych.

6. Farmakologia i farmakoterapia chorób psychicznych.

7. Choroby neurodegeneracyjne (Ch. Parkinsona i Ch. Alzheimera).

ĆWICZENIA:

1. Interakcje leków – rodzaje, implikacje kliniczne.

2. Farmakoterapia żywieniowa, interakcje pomiędzy lekami oraz lekami i żywnością w chorobach:

- układu pokarmowego i zaburzeniach przemiany materii

- chorobach alergicznych

- krwi i układu krążenia

- zakażeniach bakteryjnych, grzybiczych i wirusowych oraz pasożytniczych

- chorobach psychicznych i neurodegeneracyjnych.

4. Leki OTC – skuteczność i bezpieczeństwo stosowania.

5. Antyoksydany w farmakologii i środkach żywności.

6. Zasady farmakoterapii w okresie ciąży i laktacji oraz w wieku rozwojowym i podeszłym.

Ze względu na możliwe zmiany treści kształcenia, zmiany przepisów (stosownie do sytuacji), szczegółowe treści kształcenia znajdują się w polu „Opis” - informacja zamieszczona jest w polu „Informacje o zajęciach w cyklu”.

(3) Metody dydaktyczne i pomoce naukowe:

- wykłady konwersatoryjne, prezentacje multimedialne, dyskusje;

- komputer z projektorem, tablica.

Podstawowa:

1. W.Janiec: Kompendium farmakologii, wyd. PZWL Wyd. Lekarskie, 2015

2. G. Rajtar- Cynke: Farmakologia, PZWL Wyd. Lekarskie, 2016

3. D. Młodnicki: Farmakologia dla policealnych szkół farmaceutycznych, t. 1, Wyd. Stopka, 2013

Uzupełniająca:

1. M. Jarosz, J. Dzieniszewski: Interakcje leków z żywnością i alkoholem, Borgis, Warszawa 2004

2. Z. Zachwieja (red. naukowy): Interakcje leków z pożywieniem, Med Pharm, 2016

1. Wiedza

Student zna podstawy farmakologii ogólnej: zna podstawowe pojęcia farmakologiczne; zna definicję, rodzaje interakcji leków z pożywieniem i innymi środkami; zna praktyczny aspekt interakcji (K1_W09);

Zna i rozumie podstawowe mechanizmy działania poszczególnych grup leków.

Zna przykładowe nazwy leków w poszczególnych grupach farmakologicznych. Rozumie ogólne zastosowanie leków w wybranych jednostkach chorobowych, zna ich istotne działania niepożądane i przeciwwskazania do stosowania (K1_W03; K1_W05; K1_W06);

Zna niebezpieczeństwo interakcji leków w wybranych procesach chorobowych (z innymi lekami i pożywieniem); posiada wiedzę na temat modyfikacji diety w celu uniknięcia niekorzystnych interakcji oraz wykorzystania znajomości korzystnych interakcji z lekiem (K1_W03; K1_W05; K1_W07; K1_W08; K1_W09; K1_W10).

2. Umiejętności

Student potrafi udzielić porady dietetycznej osobom zdrowym i chorym, wymagającym stosowania odpowiedniej diety (K1_U08; K1_U09; K1_U10);

Umie analizować i modyfikować postępowanie związane z farmakoterapią żywienia w celu zapewnienia bezpieczeństwa i skuteczności stosowanych jednocześnie leków (K1_U08; K1_U09; K1_U10; K1_U11).

3. Kompetencje społeczne

Student ma właściwą postawę etyczną, potrafi w oparciu o wiedzę z przedmiotu świadomie i odpowiedzialnie wykonywać zawód dietetyka (K1_K03; K1_K05).

I. Zaliczenie na ocenę semestru V na podstawie:

1) aktywności na zajęciach oraz przygotowania prezentacji multimedialnej na ocenę (wartość merytoryczna pracy, opracowanie graficzne, sposób przedstawienia pracy); pytania ustne, dyskusja

2) pisemnych sprawdzianów z materiału wykładowego (średnia z ocen):

Oceny na podstawie następującej skali:

poniżej 60.0% - ocena 2

61.0% – 70,0% - ocena 3

71.0% – 80,0% - ocena 3,5

81.0% – 90,0% - ocena 4

91.0% – 95,0% - ocena 4,5

powyżej 95,0% - ocena 5

II. Egzamin końcowy (zaliczenie semestru VI) w formie testu jednokrotnego

wyboru (z materiału wykładowego i ćwiczeń).

Oceny na podstawie następującej skali:

poniżej 55.0% - ocena 2

55.0% – 60,0% - ocena 3

61.0% – 70,0% - ocena 3,5

71.0% – 80,0% - ocena 4

81.0% – 90,0% - ocena 4,5

powyżej 90.0% - ocena 5

Ocena ogólna z przedmiotu ustalana jest na podstawie średniej z ocen poszczególnych form zajęciowych.