Diagnoza i terapia dzieci z zaburzeniami percepcji wzrokowej i słuchowej z metodyką zajęć

Przyczyny, diagnoza i zasady pracy z dziećmi z zaburzeniami percepcji wzrokowej i słuchowej.

Treści – WYKŁAD:

1) Najważniejsze terminy związane z problematyką zajęć - specjalne potrzeby edukacyjne, percepcja, analizator wzrokowy i słuchowy, diagnoza pedagogiczna, terapia pedagogiczna, dysfunkcje rozwojowe, rehabilitacja, rewalidacja, niepełnosprawność, kompensacja, choroba przewlekła, percepcja wzrokowa i słuchowa (ss. - 2 godz., sn. – 1 godz.).

2) Rozwój spostrzegania wzrokowego w pierwszym roku życia i w okresie poniemowlęcym, (ss. - 2 godz., sn. – 1 godz.).

3) Rozwój analizy i syntezy wzrokowej dzieci w wieku przedszkolnym (ss. - 2 godz., sn. – 1 godz.).

4) Rozwój spostrzegania słuchowego w pierwszym roku życia i w wieku poniemowlęcym (ss. - 2 godz., sn. – 1 godz.).

5) Spostrzeganie słuchowe w wieku przedszkolnym (ss. - 2 godz., sn. – 1 godz.).

6) Rozwój percepcji słuchowej i wzrokowej, a rozwój mowy dziecka (od chwili narodzin do 7 roku życia) (ss. - 2 godz., sn. – 1 godz.).

7) Przyczyny dysfunkcji rozwojowych (zaburzenia rozwojowe, zaburzenia analizatorów, grupy objawów), (ss. - 2 godz., sn. – 2 godz.).

8) Funkcjonowanie w środowisku społecznym (dom rodzinny, zadania i rola nauczyciela, rola rówieśników) dzieci z dysfunkcjami rozwojowymi, (ss. - 2 godz., sn. – 1 godz.).

9) Profilaktyka, czyli współpraca z najbliższym otoczeniem dziecka z dysfunkcją rozwojową, (ss. - 2 godz., sn. – 1 godz.).

10) Nauczanie diagnostyczne – diagnoza (założenia i diagnoza funkcjonalna) i ocenianie, (ss. - 2 godz., sn. – 1 godz.).

11) Model diagnozy i wspomagania dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, (ss. - 2 godz., sn. – 2 godz.).

12) Terapie w pracy z dzieckiem z dysfunkcją rozwojową (m.in. terapia trudności w czytaniu i pisaniu wynikających z zaburzeń percepcji wzrokowej, słuchowej, koordynacji wzrokowo-ruchowej i orientacji kierunkowej), (ss. - 3 godz., sn. – 2 godz.).

Treści – ĆWICZENIA:

1) Poziom zmysłowy czyli poznawanie poprzez zmysły - ćwiczenia:

rozwijające percepcję wzrokową (ss. - 2 godz., sn. – 1 godz.),

• percepcję słuchową (ss. - 2 godz., sn. – 1 godz.),

• koordynację wzrokowo-ruchową (ss. - 2 godz., sn. – 2 godz.).

2) Poziom poznawczy – ćwiczenia:

• rozwijające percepcję i pamięć wzrokową (ss. - 2 godz., sn. – 1 godz.),

• percepcji, pamięci słuchowej, (ss. - 2 godz., sn. – 1 godz.).

• koordynacji słuchowo-ruchowej (ss. - 2 godz., sn. – 2 godz.).

2) Poziom odkrywczo-badawczy – ćwiczenia:

• rozwijające i usprawniające percepcję wzrokową (ss. - 2 godz., sn. – 1 godz.),

• usprawniające koordynację wzrokowo-ruchową (ss. - 2 godz., sn. – 1 godz.),

• percepcji i pamięci słuchowej (ss. - 2 godz., sn. – 1 godz.),

• koordynacji słuchowo-ruchowej (ss. - 2 godz., sn. – 1 godz.).

3) Poziom abstrakcyjno-symboliczny – ćwiczenia:

w zakresie percepcji wzrokowej i słuchowej (ss. - 2 godz., sn. – 1 godz.).

4) Ćwiczenia z zakresu terapii logopedycznej wad w obrębie dyslalii wykorzystujące analizator wzrokowy i słuchowy (ss. - 3 godz., sn. – 2 godz.).

Literatura podstawowa:

1) Bielska A., Diagnoza przedszkolna. Poradnik metodyczny, Wydawnictwo Edukacyjne Żak, Warszawa 2012.

2) Brejnak W., Zabłocki K.J. (red.), Wczesna diagnoza i wspomaganie rozwoju dziecka z dysfunkcjami. Wyd. Stowarzyszenie Dobra Wola OPP, Warszawa 2009.

3) Cieszyńska J., Korendo M., Wczesna interwencja terapeutyczna. Stymulacja rozwoju dziecka. Od noworodka do 6 roku życia. Wydawnictwo Edukacyjne, Warszawa 2007.

4) Cytrowska B, Winczura B., Dziecko z zaburzeniami w rozwoju. Konteksty diagnostyczne i terapeutyczne. Wyd. Impuls, Kraków 2006.

5) Franczyk A., Krajewska K., Program psychostymulacji dzieci w wieku przedszkolnym z deficytami i zaburzeniami rozwoju, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2010.

6) Jeżewska-Krasnodębska E., Skałbania B. (red. nauk.), Diagnoza i terapia w pracy logopedy i nauczyciela terapeuty. Wyd. Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2017.

7) Kopała J., Tokarska E., Obserwacje dziecka w II roku wychowania przedszkolnego. Materiały dla dziecka czteroletniego, Wyd. Edukacja Polska, Warszawa 2010.

8) Mikler-Chwastek A., Wychowanie i wspieranie rozwoju małych dzieci. Wyd. Difin, Warszawa 2013.

9) Pilecka J., Znaczenie wczesnej diagnozy zaburzeń rozwoju dziecka dla wyboru właściwej terapii (w:) Wspomaganie rozwoju dzieci ze złożonymi zespołami zaburzeń, Stowarzyszenie na Rzecz Dzieci z Zaburzeniami Genetycznymi „GEN”, Wydawnictwo Naukowe Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, Poznań 2005.

10) Twardowski A. (red.), Wspomaganie rozwoju dzieci ze złożonymi zespołami zaburzeń, Stowarzyszenie na Rzecz Dzieci z Zaburzeniami Genetycznymi „GEN”, Poznań 2005.

11) Włoch S., Włoch A., Diagnoza całościowa w edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej, Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa 2009.

Literatura uzupełniająca:

1) Brazelton T.B., Emocjonalny i fizyczny rozwój twojego dziecka przez pierwsze lata życia: punkty zwrotne. Wyd. Amber, Warszawa 2003.

2) Brzezińska A., Ohme M. i in., Droga do samodzielności. Jak wspomagać rozwój dzieci i młodzieży z ograniczeniami sprawności. Wyd. GWP, Gdańsk 2009.

3) Cytowska B., Winczura B. (red.), Wczesna interwencja i wspomaganie rozwoju małego dziecka. Wyd. Impuls, Kraków 2006.

4) Demel G., Minimum logopedyczne nauczyciela przedszkola, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2009.

5) Dennison P., Dennison G., Kinezjologia edukacyjna dla dzieci: podstawowy podręcznik kinezjologii edukacyjnej dla rodziców i nauczycieli, Wyd. Międzynarodowy Instytut Neurokinezjologii, Warszawa 2003.

6) Gąsowska T., Pietrzak-Stępkowska Z., Praca wyrównawcza z dziećmi mającymi trudności w czytaniu i pisaniu, Wyd. Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2003.

7) Helbrügge T., von Wimpffen J. H., Pierwsze 365 dni życia dziecka, Fundacja na Rzecz Dzieci Niepełnosprawnych „Promyk Słońca-Polska”, Warszawa 1995.

8) Lӧwe A., Wychowanie słuchowe. Historia-metody-możliwości. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 1995.

9) Olechowska A., Specjalne potrzeby edukacyjne. Wyd. PWN Warszawa 2016.

10) Serafin T. (red.), Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka od chwili wykrycia niepełnosprawności do podjęcia nauki w szkole. Poradnik dla organizatorów działań, dla terapeutów oraz dla rodziców, MENiS, Warszawa 2005.

11) Serafin T., Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka (w:) Kształcenie specjalne w systemie oświaty. Vademecum dla organu prowadzącego, dyrektora szkoły, nauczycieli i rodziców, ABC Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2009.

12) Styczek I., Badanie i kształtowanie słuchu fonematycznego-komentarz i tablice. Wyd. Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1992.

Student zna i rozumie:

- w stopniu zaawansowanym terminologię, teorię i metodykę, ze szczególnym uwzględnieniem metodyki zajęć korekcyjno-kompensacyjnych - W01,

- w stopniu zaawansowanym teorie naukowe w zakresie terapii pedagogicznej i profilaktyki zaburzeń oraz psychologiczne, biologiczne i medyczne podstawy tych procesów - W03,

- w stopniu zaawansowanym wiedzę o rozwoju dziecka w aspektach biologicznym, psychologicznym i społecznym, ze szczególnym zwróceniem uwagi analizatora wzrokowego i słuchowego - W06,

- wiedzę na temat projektowania i prowadzenia badań diagnostycznych w praktyce pedagogicznej uwzględniającą wychowanków i podopiecznych ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (szczególnie pod kątem percepcji wzrokowej i słuchowej) - W16.

Student potrafi:

- samodzielnie diagnozować oraz zaprojektować strategie działań pedagogicznych, w tym działań profilaktycznych oraz tworzyć programy oddziaływań terapeutycznych skierowanych do wychowanków ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi - U02.

-samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać swoje profesjonalne umiejętności, korzystając z różnych źródeł, w tym literatury w języku polskim i obcym - U04,

-podejmować praktyczne działania pedagogiczne pozwalające na wyrównywanie szans edukacyjnych wychowanków i podopiecznych pochodzących z różnych środowisk, wyznań i narodowości - U11.

Student jest gotów do:

- krytycznej oceny poziomu posiadanej wiedzy i umiejętności i ich aktualizowania - K01

- uznawania znaczenia wiedzy w rozwiązywaniu problemów poznawczych i praktycznych, zasięgania opinii ekspertów w przypadku trudności z samodzielnym rozwiązaniem problemu - K02

- inicjowania działań pedagogicznych w środowisku społecznym angażując najbliższe środowisko dziecka objętego zajęciami korekcyjno-kompensacyjnymi - K04

Wykład – egzamin pisemny (W01, W03, W06, W16).

Ćwiczenia – obecność, aktywność na zajęciach (dyskusja w oparciu o zadaną literaturę przedmiotu), przygotowanie konkretnego materiału na zajęcia (U02, U04, U11, K01, K02, K04).