Gleboznawstwo

Podstawowy cel to zapoznanie studentów: z procesem powstawaniem gleb na różnych skałach macierzystych, podstawowymi właściwościami morfologicznymi, chemicznymi, fizycznymi i biologicznymi gleb, ich znaczeniem w życiu roślin, oraz klasyfikacją bonitacyjną i użytkową gleb. Dodatkowo zostanie przedstawiona rola gleb w produkcji rolniczej i w ochronie środowiska.

Na ćwiczeniach i zajęciach terenowych studenci poznają metody oceny właściwości morfologicznych, chemicznych, fizycznych gleb a na zajęciach terenowych praktyczną ocenę wartości użytkowej gleb w terenie na podstawie wykonanych odkrywek glebowych

TREŚCI KSZTAŁCENIA wykłady: Definicje i funkcje gleb, historia gleboznawstwa, Czynniki warunkujące powstawanie i różnicowanie gleb, Podstawy klasyfikacji gleb, Charakterystyka poszczególnych poziomów genetycznych w profilu glebowym powstałym w procesach glebotwórczych, Minerały pierwotne, wietrzenie, minerały ilaste, Właściwości fizykochemiczne gleb (Próchnica, powstawanie i wpływ na właściwości gleb, odczyn i kwasowość gleb, właściwości sorpcyjne gleb), Właściwości fizyczne gleb (gęstość i porowatość gleb, struktura i jej wpływ na właściwości gleb, woda w glebie, powietrze glebowe), Właściwości chemiczne gleb (formy i przemiany pierwiastków w glebach, zasobność gleb w makro i mikroelementy, żyzność gleb), Organizmy glebowe i przemiany przez nie wywołane, Erozje gleb i metody ich ograniczania, Zanieczyszczenia gleb i możliwość ich rekultywacji, Klasyfikacja i kartografia gleb.

TREŚCI KSZTAŁCENIA ćwiczenia:

A. Budowa gleby: Skały magmowe i minerały pierwotne tworzące te skały – budowa i właściwości, Skały osadowe i minerały tworzące te skały, Skład granulometryczny gleb - wyznaczanie grup granulometrycznych na podstawie zawartości poszczególnych frakcji, Oznaczanie składu granulometrycznego gleb metodą areometryczną.

B. Właściwości chemiczne i fizyczne gleby: Oznaczanie zawartości węglanów w glebie, Pojemność kompleksu sorpcyjnego gleb – wyliczenia zdolności gleb do sorbowania kationów, wyliczanie dawki wapna na podstawie kwasowości hydrolitycznej, Oznaczanie kwasowości hydrolitycznej gleb, Oznaczenie sumy zasad i wyliczenie pojemności kompleksu sorpcyjnego gleb, Oznaczanie zawartości węgla organicznego w glebie, Ćwiczenia terenowe – wykonanie odkrywek glebowych oraz opis profilu gleb i pobranie prób gleb w celu oznaczenia właściwości fizycznych, Metody ocena gleb w terenie.

C. Kartografia; Mapy glebowo rolnicze – praca z mapami (odczytywanie z poszczególnych map informacji niezbędnym przy prowadzeniu polowej produkcji roślinnej)

Podstawowa:

1. Praca zbiorowa pod redakcją Dobrzańskiego i Zawadzkiego. Gleboznawstwo PWN.

2. Kuźnicki, Białousz, Skłodowski: Podstawy gleboznawstwa z elementami kartografii i ochrony gleb. PWN

Uzupełniająca:

1. Buckman, Brady : Gleba i jej właściwości PWRiL.

2. Uggla: Gleboznawstwo rolnicze. PWN.

3. Brogowski Z., Czerwiński Z. 1997: Materiały do ćwiczeń z gleboznawstwa, Cz. II.Ćwiczenia laboratoryjne. Wyd. SGGW. (skrypt)

4. Konecka-Betley K., Czępińska-Kamińska D., Janowska E. 1994: Systematyka i kartografia gleb. Wyd. SGGW. (skrypt)

WIEDZA

Ma w zaawansowanym stopniu wiedzę z zakresu roli gleby w środowisku przyrodniczym. Zna znaczenie i funkcje gleby w produkcji ogrodniczej. OGR_W01; OGR_W03

Ma pogłębioną wiedzę z zakresu procesów fizycznych, chemicznych i biologicznych zachodzących w glebie wpływających na wzrost i rozwój roślin. OGR_W02;

Zna podstawowe kategorie pojęciowe i terminologię przyrodniczą dotycząca klasyfikacji gleb oraz podstawowe zjawiska i procesy przyrodnicze zachodzące w glebie. OGR_W03; OGR_W09

UMIEJĘTNOŚCI

Posiada umiejętność oceny gleb w terenie na podstawie wykonanej odkrywki glebowej. OGR_U02

Posiada umiejętność wykonania podstawowych analiz fizykochemicznych przy ocenie jakości gleby. OGR_U11; OGR_U05

KOMPETENCJE SPOŁECZNE

Jest gotów do pracy małych grupach wykonując ocenę gleb w terenie. OGR_K05; OGR_K06

Ma świadomość ryzyka wykonywanej działalności w zakresie rolnictwa, ochrony i kształtowania środowiska na żyzność i produkcyjność gleb. OGR_K02

Wykłady, zajęcia laboratoryjne oraz ćwiczenia w terenie. Profile glebowe do poznania budowy gleb, różne gleby do wykorzystania na ćwiczeniach przy poznawaniu metod oceny jakości gleb. Mapy i wyposażenie niezbędne do prac terenowych związanych z ocena gleb w terenie.

Egzamin w formie pisemnej, na ćwiczeniach laboratoryjnych zaliczenia pisemne poszczególnych działów- ocena końcowa z ćwiczeń, jako średnia. Zajęcia terenowe będą zaliczone po opracowaniu przez studentów raportu z tych zajęć