Psychologiczne podstawy terapii pedagogicznej

Wymagania wstępne i dodatkowe:

Brak

Treść kształcenia:

1. Terapia pedagogiczna – definicje, zakres i zasięg terapii, cele terapii pedagogicznej, zasady postępowania.

2. Problematyka terapii pedagogicznej – miejsce i znaczenie w procesie wychowania, analiza poglądów na istotę terapii pedagogicznej.

3. Diagnoza psychologiczno-pedagogiczna – na czym polega, jakie są jej rodzaje, czy diagnoza psychometryczna jest wystarczająca?

4. Psychopedagogiczne mity -neurodydaktyka, a rzeczywistość.

5. Integracja sensoryczna - podstawowe koncepcje i krytyka na gruncie współczesnych badań i ustaleń.

6. Psychopedagogiczne mity - kinezjologia edukacyjna, style uczenia się.

7. Funkcje wykonawcze i działanie neurotransmiterów na przykładzie dopaminy w kontekście diagnozowania zaburzeń i ich terapii

8. Nadpobudliwość psychoruchowa – objawy kryterialne i pozakryterialne, wybrane mózgowe podstawy obserwowanych deficytów w funkcjonowaniu

9. Nadpobudliwość psychoruchowa – podłoże dopaminergiczne oraz nasilenie objawów związane z prezentowanym stylem wychowania przez rodziców

10. Dysleksja – czytanie i pisanie jako formy porozumiewania się językowego i ich kształtowanie się, mózgowe mechanizmy czytania i pisania oraz ich zaburzeń.

11. Dysleksja – schemat patomechanizmu dysleksji, dysortografii, dysgrafii.

12. Dysleksja – obraz symptomów w zależności od okresu rozwojowego.

Metody dydaktyczne i pomoce naukowe:

oparte na słowie: wykład konwencjonalny (informacyjny), analityczny, problemowy, dialogowy, wykład konwersatoryjny, dyskusja dydaktyczna, metoda samodzielnego dochodzenia do wiedzy,

z wykorzystaniem komputera: prezentacja multimedialna, film dydaktyczny

pomoce naukowe: materiały przygotowane przez wykładowcę (prezentacje)

Literatura podstawowa:

1. Kaja B., Diagnoza dysleksji, Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2003

2. Kaja B., Zarys terapii dziecka, Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2001

3. Lipowska, M. (2011). Dysleksja i ADHD współwystępujące zaburzenia rozwoju. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR. Rozdział 2.

4. Garstka T., Psychopedagogiczne mity. Jak zachować naukowy sceptycyzm w edukacji i wychowaniu, Wolters Kluwer, Warszawa, 2016

5. Lai, Y-J., Chang, K-M. (2020). Improvement of attention in elementary school students through fixation focus training activity. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17, 4780.

Literatura uzupełniająca:

1. Deptuła M., Diagnostyka pedagogiczna i profilaktyka w szkole i środowisku lokalnym, Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2004

2. Kaleta-Witusiak M., Kopik A., Walasek-Jarosz B., Techniki gromadzenia i analizy wiedzy o uczniu, Staropolska Szkoła Wyższa w Kielcach, Kielce 2013

3. Kaja B., Psychologia wspomagania rozwoju. Zrozumieć świat życia człowieka, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Sopot 2010

4. Mountsephen M., Jak wykryć zaburzenia rozwojowe u dzieci i co dalej?, Fraszka Edukacyjna, Warszawa 2011

5. Franczyk A., Krajewska K., Wybrane narzędzia do programu psychostymulacji dzieci w wieku przedszkolnym z deficytami i zaburzeniami rozwoju, Impuls, Kraków 2017

6. Sunderland M., Niska samoocena u dzieci, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Sopot 2019

7. Witkoś M., Szkolne problemy uczniów, Impuls, Kraków 2012

WIEDZA

(„Student zna i rozumie...”)

1 Podstawy procesu diagnostycznego oraz potrafi je odnieść do własnej działalności i integralnego rozwoju ucznia PED2_W1

2 W stopniu pogłębionym teorie i dokonania terapii pedagogicznej, jej historię, psychologiczne podstawy i istotność w praktycznej pracy z uczniem

PED2_W3

3 Wpływ dobrej relacji z wychowankiem na jego dobrostan psychiczny PED_W06

4 W stopniu pogłębionym koncepcje rozwoju układów odpowiadających za zmysły dziecka w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym PED2_W09

5 W stopniu pogłębionym koncepcje funkcjonowania wychowanków ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, ze szczególnym uwzględnieniem specyfiki dziecka/ucznia w wieku przedszkolnym oraz wczesnoszkolnym, PED2_W11

6 Zasady projektowania i prowadzenia badań diagnostycznych w praktyce pedagogicznej w przedszkolu i klasach I-III szkoły podstawowej, uwzględniające wychowanków ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, PED2_W19

UMIEJĘTNOŚCI

(„Student potrafi…”)

1 Posługiwać się wnioskami z z badań nad terapią pedagogiczną w celu analizowania i interpretowania aktywności wychowanków PED2_U01

2 zaprojektować dostosowania programu nauczania dla uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, posiadających opinię lub orzeczenie wydane przez poradnię psychologiczno-pedagogiczną PED2_U02

3 Samodzielnie planować, organizować i prowadzić elementy terapii pedagogicznej w celu wyrównania szans uczniów ze specjalnymi potrzebami PED2_U03

4 W sposób precyzyjny i spójny wypowiadać się na tematy z zakresu procesu diagnozowania, terapii pedagogicznej i psychologicznych podstaw trudności w uczeniu się z wykorzystaniem różnych ujęć teoretycznych PED2_U06

5 Samodzielnie analizować, wnioskować oraz zaprezentować własne pomysły, wątpliwości w badania pedagogicznego argumentując je wybranym podejściem w terapii pedagogicznej PED2_U08

6 Podejmować praktyczne działania pedagogiczne pozwalające na wyrównanie szans edukacyjnych dzieci w wieku przedszkolnym, młodszych uczniów, wychowanków pochodzących z różnych środowisk wychowawczych PED2_U11

7 Dobierać, tworzyć, testować i modyfikować materiały, środki oraz metody adekwatnie do celów kształcenia ucznia ze specjalnymi potrzebami PED2_U12

8 Skutecznie wykorzystywać w pracy z dzieckiem lub uczniem informacje uzyskane na jego temat od specjalistów, w tym psychologa, logopedy, pedagoga, lekarza, i rodziców lub opiekunów dziecka lub ucznia PED2_U19

KOMPETENCJE SPOŁECZNE

(„Student jest gotów do…”)

1 Krytycznego spojrzenia na posiadaną wiedzę z zakresu psychologicznych podstaw terapii pedagogicznej PED2_K01

2 Uznania znaczenia wiedzy teoretycznej w rozwiązywaniu problemów poznawczych i praktycznych PED2_K02

3 Współpracy z różnymi instytucjami, organizacjami realizującymi działania pedagogiczne, z innymi nauczycielami, rodzicami i środowiskiem lokalnym, w tym z poradnią psychologiczno-pedagogiczną. PED2_K03

3 Budowania relacji opartej na wzajemnym zaufaniu między wszystkimi podmiotami procesu wychowania i kształcenia, w tym rodzicami lub opiekunami dziecka lub ucznia, oraz włączania ich w działania sprzyjające efektywności edukacyjnej, psychoedukacja rodziców na temat możliwego podłoża deficytów ich dziecka PED2_K09

4 Rozpoznawania specyfiki środowiska lokalnego i regionalnego oraz ich wpływu na funkcjonowanie dzieci lub uczniów, a także podejmowania współpracy na rzecz dobra dzieci lub uczniów i tych środowisk, PED2_K12

5 Pracy w zespole zadaniowym nauczycieli uczących dziecko z orzeczeniem, pełnienia w nim różnych ról oraz współpracy z nauczycielami, pedagogami, specjalistami, rodzicami lub opiekunami dzieci lub uczniów i innymi członkami społeczności przedszkolnej, szkolnej i lokalnej PED2_K10

Wykład kończy się pisemnym egzaminem.