Praca z dzieckiem uzdolnionym

Celem zajęć jest przygotowanie studenta do pracy z dzieckiem zdolnym, przekazanie wiedzy na temat indywidualizacji działań dydaktycznych wobec dziecka szczególnie utalentowanego.

Diagnozowanie zdolności dziecka i planowanie pracy z wykorzystaniem wyników diagnozy. Zapoznanie z przepisami prawa regulującymi pracę z dzieckiem zdolnym na etapie wychowania przedszkolnego i edukacji wczesnoszkolnej. Zapoznanie z podstawami teoretycznymi różnych rodzajów i poziomów zdolności. Przykładowe formy wsparcia dzieci szczególnie uzdolnionych na przykładzie współpracy z instytucjami działającymi na rzecz oświaty i współpracy z rodzicami.

1. Wyjaśnienia terminów: zdolny, uzdolniony, talent, geniusz, twórczy, uczeń skuteczny - przegląd literatury.

2. Aspekty prawne dotyczące organizacji kształcenia dzieci zdolnych w odniesieniu do obowiązujących przepisów prawa oświatowego.

3. Typy uzdolnień i modele zdolności.

4. Rodzaje szczególnych uzdolnień.

5. Metody i narzędzia do diagnozowania uzdolnień - przegląd oraz ocena ich przydatności w pracy nauczyciela..

6. Metody i formy pracy z dzieckiem zdolnym i wybitnie uzdolnionym.

7. Dzieci z Syndromem Nieadekwatnych Osiągnięć Szkolnych.

8. Charakterystyka grupy uczniów zdolnych.

9. Uczeń zdolny i jego relacje z grupą rówieśniczą.

10. Problemy dzieci zdolnych w szkole i w domu.

11. Współpraca szkoły z rodzicami i instytucjami działającymi na rzecz oświaty w celu wspierania dziecka zdolnego i twórczego.

12. Teoria Inteligencji Wielorakich Gardnera.

13. Poznawcze i meta poznawcze składniki procesu twórczego, strategie i techniki myślenia sprzyjające twórczym efektom. Warunki niezbędne do podjęcia działań twórczych.

14. Zasoby indywidualne: intelektualne, osobowościowe, motywacyjne i społeczne, decydujące o twórczym stylu funkcjonowania ucznia zdolnego.

15. Zdolności, zainteresowania, pasje, postawy twórcze i kreatywne a ocena szkolna. Ocenianie kształtujące.

16. Nauczyciel ucznia zdolnego i twórczego.

17. Przykłady programów edukacyjnych i modeli opieki nad dziećmi zdolnymi realizowanych zarówno w systemie oświaty, jak i poza nim.

18. Indywidualny Tok Nauki i Indywidualny Program Nauki - tworzenia autorskich propozycji narzędzi diagnostycznych i programów na podstawie analizy opinii poradni psychologiczno - pedagogicznych.

19. Prezentacje przygotowanej przez studentów autorskiej dokumentacji dotyczącej rozpoznawania i wspierania dzieci zdolnych z wykorzystaniem różnych ujęć teoretycznych, z wykorzystaniem dorobku pedagogiki, jak i innych dyscyplin.

20. Przykłady dobrej praktyki pracy z dzieckiem zdolnym.

Literatura obowiązująca:

Boczarowa O., Pedagogiczne wsparcie dzieci uzdolnionych w szkołach Polski i Ukrainy, AMF, Kraków 2011;

Czarnocka M., Pomoc psychologiczno-pedagogiczna w przedszkolu i szkole : zasady organizacji, przykłady praktycznych rozwiązań, pytania i odpowiedzi, narzędzia, Wydawnictwo Wiedza i Praktyka, Warszawa 2016;

Dyrdała B.,Syndrom Nieadekwatnych Osiągnięć jako niepowodzenie szkolne uczniów zdolnych: diagnoza i terapia ; „Impuls”, Kraków 2000;

Dyrała B. Edukacyjne wspieranie rozwoju uczniów zdolnych. Studium społeczno edukacyjne , Żak, Warszawa 2012;

Giza T. Socjopedagogiczne uwarunkowania procesów identyfikowania oraz rozwoju zdolności uczniów w szkole, Wyd. AŚ, Kielce 2006;

Limont W. Uczeń zdolny: jak go rozpoznać i jak z nim pracować, GWP, Sopot 2010;

Szmidt K., Pedagogika twórczości, GWP, Gdańsk 2007;

Literatura uzupełniająca:

Woroniecka- Borowska A.: Prawne aspekty organizacji kształcenia ucznia zdolnego, ORE, Warszawa 2019.

Uczeń zna i rozumie :

- w pogłębionym stopniu teorie naukowe, zaawansowaną metodologię i terminologię właściwą dla nauk społecznych i humanistycznych, a także kierunki ich rozwoju,

- wiedzę z zakresu dydaktyki i szczegółowych metodyk właściwych dla określonej specjalności pedagogicznej oraz w zakresie diagnostyki i zasad konstruowania programów wykorzystywanych w pracy pedagoga, wychowawcy, opiekuna,

- kulturowe i społeczne uwarunkowania potrzeb i problemów jednostek oraz grup społecznych , a także prawne i ekonomiczno - gospodarcze możliwości realizacji tych potrzeb w obszarze działalności zawodowej w zakresie wychowania i opieki.

Student potrafi:

- formułować i analizować problemy badawcze, dobierać metody i narzędzia ich rozwiązania, syntetyzować różne idee i punkty widzenia z wykorzystaniem wiedzy z dyscyplin nauk właściwych dla pedagogiki,

- posługiwać się terminologią i metodami badawczymi oraz diagnostycznymi w zakresie właściwym dla programu kształcenia oraz wychowania i terapii pedagogicznej w zakresie pedagogiki,

- wykorzystać posiadaną wiedzę - formułować i rozwiązywać złożone i nietypowe problemy i innowacyjnie wykonywać zadania w nieprzewidywalnych warunkach przez właściwy dobór źródeł oraz informacji z nich pochodzących , a także dokonywać oceny , krytycznej analizy, syntezy oraz twórczej interpretacji i prezentacji tych informacji,

- kierować pracą zespołową podczas wykonywanych zadań zawodowych,

- samodzielnie planować i realizować własne uczenie się przez całe życie i ukierunkowywać innych w tym zakresie.

Uczeń jest gotowy do:

- krytycznej oceny odbieranych treści, uznawania znaczenia wiedzy w rozwiązywaniu problemów poznawczych i praktycznych także o charakterze poznawczym,

- okazywania dbałości o prestiż związany z wykonywaniem zawodu pedagoga ( opiekuna, wychowawcy) i właściwie pojętą solidarnością zawodową,

- formułowania opinii dotyczących różnych aspektów pedagogicznej działalności zawodowej.

dyskusja, praca z tekstem, obserwacja i analiza, metoda projektu, analiza dokumentacji, obserwacja, ćwiczenia praktyczne, burza mózgu, wizualizacja

Ocena końcowa będzie średnią z ocen cząstkowych wykonywanych przez studenta zadań i ćwiczeń ( np. autorskich narzędzi diagnostycznych, autorskich ITN, IPN ), prezentacji przygotowanej dokumentacji na forum grupy, aktywności studenta podczas zajęć i frekwencji na zajęciach.